Ngăn xuất thô nhưng xuất quặng vẫn tăng 100,86%
Cụ thể tăng lần lượt 100,86% sản lượng và tăng 3,11% giá trị tương đương với 1,4 triệu tấn, trị giá 140,5 triệu USD.
Trước đó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu trong các chiến lược, kế hoạch khai thác khoáng sản cần khẳng định rõ quan điểm nhất quán là trong khai thác khoáng sản phải tính đến hiệu quả cao nhất, theo đó phải hướng vào chế biến sâu, dứt khoát không xuất khẩu thô.
Thế nhưng theo thông tin từ Bộ Tài nguyên Môi trường, chủ trương cho phép xuất khẩu quặng sắt tồn kho nhằm giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn là hợp lý trong bối cảnh hiện nay.
Song lợi dụng chủ trương này, nhiều doanh nghiệp đã xuất khẩu vượt quá số lượng cho phép, thậm chí là xuất khẩu lậu.
Ví dụ về nguyên liệu cho sản xuất thép, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, theo ước tính, từ thăm dò sơ bộ đến tất cả các đánh giá tỉ mỉ thì cả nước chỉ có hơn 1,3 tỷ tấn trữ lượng quặng sắt.
Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ quặng sắt của Trung Quốc rất lớn, mỗi năm ước khoảng 1,5 tỷ tấn quặng để sản xuất ra khoảng 720 triệu tấn thép. Từ nhu cầu này, Trung Quốc đã mua quặng sắt bằng mọi giá, quặng gì họ cũng mua và trả tiền ngay nên đây là nguyên nhân khiến doanh nghiệp thích xuất khẩu hơn là bán trong nước.
Cấp phép thế này thì chết rồi
Phiên chất vấn tại Thường vụ Quốc hội ngày 20/8, Đại biểu Danh Út (Kiên Giang) nhận xét: Từ khi Luật khoáng sản có hiệu lực đến nay (2 năm), bộ đã cấp 17 giấy phép, các địa phương cấp 957 giấy phép thăm dò, khai thác. Nhưng trong số 957 giấy phép thì có quá nửa vi phạm như cấp phép không qua đấu giá, cấp không đúng thẩm quyền, không có đánh giá tác động môi trường…
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang cho biết, năm 2013 Bộ đã kiểm tra 957 giấy phép khai thác khoáng sản, phát hiện rất nhiều sai phạm như: cấp phép không đúng thẩm quyền, cấp phép khi chưa có quy hoạch được phê duyệt, cấp phép khai thác khi hồ sơ không có báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc bản cam kết bảo vệ môi trường...
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng bình luận: “Cấp phép thế này thì chết rồi. Hơn 900 cái giấy phép mà quá nửa là vi phạm. Vậy thanh tra ở đâu, kiểm tra, giám sát ở đâu? Sai phạm như vậy mà không ai bị xử lý. Bộ trưởng nói phải hỏi địa phương mới biết nhưng tôi tin là có tiêu cực đấy”.